Banka Hesaplarının Kullandırılması: Dolandırıcılık
Son yıllarda, suç işleme ve suç gelirlerini gizleme amacıyla banka hesaplarının suça konu edilmesi sıklıkla gözlemlenmektedir. Genellikle ekonomik zorluklar yaşayan bireylerin, kendi adına açılmış banka hesaplarını üçüncü kişilere menfaat karşılığında devretmesi sonucu hukuka aykırı işlemler söz konusu olmaktadır. Halk arasında “banka hesabı kiralama” olarak bilinen durumun gerçekleşmesi durumunda suça karışanların ciddi cezai sorumlulukları doğabilmektedir.
Siber suçlar ve suç gelirlerinin aklanması gibi faaliyetler için banka hesapları kullanılmaktadır. Hesaplarını kullandıran kişiler, çoğu zaman suçtan habersizdir. Ancak, hukuken bu kişilere de cezai sorumluluk yüklenebilmektedir. Türk Ceza Kanunu ve özellikle 5549 sayılı Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un 15. maddesi, başkası hesabına işlem yapılması hususunu bildirmeyenleri suçlu saymaktadır.
Faillik ve Yardım Etme Durumu
Fail: Suçun gerçekleşmesi için gerekli olan fiili gerçekleştiren gerçek kişi olarak tanımlanmaktadır.
Banka hesabını kullandıran kişi; suç hakkında bilgi sahibi olması, suçun işlenmesindeki aktif rolü dikkate alınarak genellikle fail olarak yargılanmaktadırlar. Ancak, banka hesaplarını kullandıran kişi, suç işleyen kişilere yardım eden konumunda da olabilmektedir. Yardım eden konumundaki kişi, suç işlenmesi hususunda destekleyici veya kolaylaştırıcı hareketleri neticesinde suçun faili olarak değil, yardım eden olarak daha hafif düzeyde cezalandırılabilmektedir.
Suçun İşlenme Yöntemi
Suç örgütleri, daha az dikkat çekmek ve birden çok banka hesabını yönetebilmek vb. amaçlarla üçüncü kişilerin hesap bilgilerini almakta, bu hesapları suç faaliyetlerinde kullanmaktadırlar. Para, öncelikle kullanılan hesaba aktarılmakta, ardından yurtdışındaki güvenli hesaplarına gönderilmekte, nakit olarak çekilmekte veya kripto paraya dönüştürülmektedir. Böylece, kasıtlı ve planlı hareket eden fail, paranın izini kaybettirerek kendisi için menfaat temin edebilmekte ve de kimliğini gizleyebilmektedir.
Sonuç
Banka hesabını kullandırma neticesinde doğabilecek yargılama sürecinde, somut olayın özelliklerine göre farklılıklar olmakla birlikte, cezai sorumluluğun kapsamı hesap sahibinin suça katılım derecesine göre değişmektedir. Banka hesabı ile suç işlendiği hakkında bilgi sahibi olmamak, cezai sorumluluktan kurtulmak için yeterli olmayabilir. Bu nedenle, olayın ciddiyeti kavranmalı gerekli takip yapılmalıdır.
Yargılamaya dahil edilen banka hesap sahibinin; kasıtlı bir eylemi, faillerle fikir birliği ve kendisine bir menfaat temini yok ise ceza almayabilir. Bunun için, güven verici savunmalar, banka hesabı ile ilgili her türden işlem detayı, failler ile olan iletişim düzeyi vb. unsurların kuvvetli delillerle desteklenmesi suretiyle mahkemede lehe kanaat oluşturulabilmektedir.
